Vervolg hervorming jeugdstelsel

Bericht geplaatst 10 juni 2022 om 09:21

Op 18 mei jl. vond in de Tweede Kamer het commissiedebat ‘Jeugdbeleid’ plaats. Aanleiding voor dit debat zijn niet alleen de problemen in de jeugdzorg en de noodzaak om daar op korte termijn oplossingen voor te vinden, maar ook het gebrek aan draagvlak in de sector voor de plannen van het kabinet. Vorige maand publiceerden jeugdzorgaanbieders, cliënten(vertegenwoordigers) en professionals hun eigen plannen in de hervormingsagenda ‘Onze jeugd verdient beter’. De Tweede Kamer wenste met staatssecretaris van VWS van Ooijen en minister Weerwind van Rechtsbescherming te discussiëeren over de problemen maar ook over de onvrede in de jeugdzorg naar aanleiding van de plannen van het kabinet. We praten je graag bij in dit artikel.

Hervormingen in de jeugdzorg

Tijdens het commissiedebat stonden ze uitgebreid stil bij de hervormingen in de jeugdzorg. Alle partijen zijn het erover eens dat zorginhoudelijke en organisatorische verbeteringen van het jeugdzorgstelsel nodig zijn om het duurzaam houdbaar te maken. Ze kondigden vijf leidende (nog uit te werken) principes aan in de Kamerbrief. Deze stuurden ze ter voorbereiding op het commissiedebat:

1. Passende zorg is beschikbaar voor de meest kwetsbare kinderen en jongeren
2. Versterken veerkracht van kinderen en gezinnen in hun normale dagelijkse leven
3. Minder marktwerking, meer samenwerking en ook betere inkoop van zorg
4. Verbetering kwaliteit en effectiviteit van jeugdzorg
5. Jeugdzorg als effectieve samenwerkingspartners.

(samenvattende toelichting op blz. 3 en 4, uitgebreide toelichting op blz. 9 t/m 18)

Hoewel de voorstellen uit de Kamerbrief grotendeels worden gesteund, werd er ook kritiek geuit tijdens het commissiedebat. Partijen zijn van mening dat er onvoldoende duidelijke acties volgen uit de voorstellen. Er is behoefte aan meer concreetheid. Bovendien is de extra bezuiniging uit het coalitieakkoord niet van tafel. Van het commissiedebat is een conceptverslag gemaakt. Jeugdzorg Nederland deed kort verslag op hun website.

Aanvullende bezuiniging uit het coalitieakkoord niet van tafel

Opvallend genoeg is in de Kamerbrief van 13 mei jl. te lezen dat de aanvullende besparing uit het coalitieakkoord niet van tafel is.

We gaan even terug naar het begin.

De vijfhoek (het Rijk, de Vereniging Nederlandse Gemeenten, zorgaanbieders, zorgprofessionals en cliëntenvertegenwoordigers) werkte aan een hervormingsagenda. Hierin werd een bezuiniging meegenomen die is gebaseerd op de uitspraak van de Commissie van Wijzen . Meer informatie hierover vind je in dit artikel.

Daarna werd in het coalitieakkoord een extra bezuiniging aangekondigd. Deze aankondiging zorgde voor een impasse in de totstandkoming van de hervormingsagenda.

Vervolgens zijn zorgaanbieders, zorgprofessionals en cliënten(vertegenwoordigers) aan de slag gegaan met de agenda ‘Onze jeugd verdient beter’. Die agenda is bedoeld als uitnodiging om binnen de vijfhoek het gesprek te hervatten. Dit gesprek zou moeten gaan over de inhoud en niet over bezuinigingen zoals verzocht in de aangenomen motie Rosenmöller.

Verantwoordelijkheid verschoven

De Kamerbrief laat echter zien dat de aanvullende bezuiniging uit het coalitieakkoord niet van tafel is. Slechts de verantwoordelijkheid ervan is verschoven van de gemeentes naar het Rijk. Concreet betekent dit dat VWS de aanvullende bezuiniging door gaat voeren en hiervoor maatregelen zal treffen. Deze maatregelen staan los van de (nog vast te stellen) hervormingsagenda en komen dus bovenop de daaruit voortvloeiende bezuinigende maatregelen.

Om de aanvullende bezuiniging te kunnen doorvoeren, denkt VWS aan het invoeren van een eigen bijdrage en het bepalen van normen voor de behandelduur. Zorgaanbieders, zorgprofessionals en cliënten(vertegenwoordigers) uitten hierover direct hun zorgen via deze brief. Het vragen van een eigen bijdrage werkt tenslotte ook zorgmijding in de hand. Bovendien nemen ze het normeren van de behandelduur reeds in de hervormingsagenda op en boeken ze op deze manier dus dubbel.

Tijdens het commissiedebat is ook uitgebreid aandacht besteed aan de gevolgen van deze aanvullende bezuiniging. Een inhoudelijke onderbouwing blijft helaas achterwege. Er wordt verwezen naar de nog uit te voeren verkenning: een onderzoek naar wat de mogelijke effecten zijn van het doorvoeren van een eigen bijdrage en het normeren van de behandelduur.

Wordt vervolgd

Er volgt een nieuw debat dat binnenkort wordt ingepland. Dit debat is een plenaire afronding waar meerdere partijen moties* zullen indienen.

De hervormingsagenda zouden ze dit najaar moeten vaststellen. De VNG-rapportage ‘maatregelen jeugdhulp in 2022’ nemen ze hierin mee. Dit najaar doen ze ook een voorstel voor de uitwerking van de maatregelen die voortvloeien uit de aanvullende bezuiniging.

We volgen verdere ontwikkelingen en houden je hiervan natuurlijk ook op de hoogte.

* moties kunnen worden ingediend om een oordeel te geven over het beleid, om de regering te vragen iets te doen of juist niet te doen of om meer algemeen een uitspraak te doen over bepaalde zaken of actuele ontwikkelingen