Wet DBA blijkt onuitvoerbaar – hoe nu verder?

Bericht geplaatst 8 april 2022 om 13:32

Op 5 april 2022 heeft de Algemene Rekenkamer het rapport ‘Focus op handhaving Belastingdienst bij schijnzelfstandigheid’ aangeboden aan de Tweede Kamer en tegelijkertijd openbaar gemaakt. In dit rapport presenteert de Rekenkamer de resultaten van een onderzoek naar de problemen van de Belastingdienst bij het controleren van en handhaven op schijnzelfstandigheid.

SoloPartners heeft als bestuurslid van VZN, samen met ZZP Nederland, meegewerkt aan het onderzoek van de Rekenkamer. In het gesprek dat wij hadden met twee medewerkers van de Rekenkamer hebben het gebrek aan zekerheid voor zowel zzp’ers als opdrachtgevers duidelijk onder de aandacht gebracht. Daarbij is erop gewezen dat de webmodule aan die onzekerheid geen einde maakt en dus geen oplossing biedt.

Integrale uitvoeringstoets had dit kunnen voorkomen

De belangrijkste conclusie van het onderzoek is echter dat als de Wet DBA in 2016 zou zijn onderworpen aan een integrale uitvoeringstoets, de wet zeer waarschijnlijk nooit zou zijn ingevoerd. Inmiddels is zo’n uitvoeringstoets verplicht bij nieuwe wetgeving, in 2016 nog niet. Als de wet nu zou worden voorgesteld, zou deze dus nooit meer worden ingevoerd.

Dat is opmerkelijk aangezien vrijwel direct na inwerkingtreding de handhaving van de wet is stopgezet. Uit het rapport blijkt dat het moratorium op de handhaving zeker ook heeft bijgedragen aan het onvermogen van de Belastingdienst om op te treden. Het rapport wekt ook de suggestie dat indien het moratorium er niet was geweest, de Belastingdienst nauwelijks beter in staat zou zijn geweest om te handhaven.

De oplossing

De oplossing ligt voor de hand en wordt al geruime tijd uitgedragen, ook namens SoloPartners, door Vereniging Zelfstandigen Nederland. Schrap de generieke fiscale aftrekposten voor zzp’ers (zelfstandigenaftrek en startersaftrek); geef de zzp’er in ruil daarvoor een aantal basisvoorzieningen binnen de sociale zekerheid (bij werkloosheid- en arbeidsongeschiktheid); en stimuleer fiscaal aanvullende voorzieningen voor arbeidsongeschiktheid, uitblijven van opdrachten en de oude dag.

Met deze oplossingen, waarbij zzp’ers meer gaan bijdragen aan de sociale zekerheid maar daar ook voorzieningen voor terug krijgen, is het controleren op schijnzelfstandigheid niet langer nodig en ontstaat de broodnodige zekerheid voor zzp’ers en opdrachtgevers. 

De problemen rondom de Wet DBA vragen om een andere benadering van het begrip schijnzelfstandigheid. Met voorgaande oplossingen denken SoloPartners en VZN een goede en werkbare benadering te hebben gevonden. Laten we hopen dat de politiek dat ook vindt.