Zorgverzekeraars hebben de vrije artskeuze al om zeep geholpen

vrije artsenkeuze

Bericht geplaatst 13 december 2022 om 10:25

In het Integraal Zorg Akkoord (IZA) is de afspraak opgenomen om gecontracteerde zorg de norm te laten zijn en niet-gecontracteerde zorg onaantrekkelijk (lees: duurder voor de cliënt) te maken. Over deze afspraak is het nodige te doen omdat hiermee in feite de vrije keuze voor een arts of zorgverlener verdwijnt. Op 5 december heeft de Tweede Kamer zich over dit probleem gebogen tijdens een rondetafelgesprek met diverse partijen uit het veld.

De zorgverzekeraars hebben het standpunt van de Tweede Kamer echter niet afgewacht en ook de nadere uitwerking van de afspraken in IZA niet. Zij hebben vrijwel allemaal in de polissen voor 2023 de vergoedingen voor niet-gecontracteerde zorg verlaagd van gemiddeld 75% naar 65%. Let wel, 65% van het gemiddeld gecontracteerde tarief, niet van het NZa-tarief.

Een rekenvoorbeeld maakt duidelijk waarom dat verschil heel belangrijk is. Stel een zorgaanbieder vraagt voor een niet-gecontracteerde behandeling het door het NZa voor die behandeling bepaalde tarief, € 1.500,-. 65% daarvan is € 975,-. De cliënt dient € 525,- zelf bij te betalen.

Echter, zorgverzekeraars betalen zelden het NZa-tarief maar onderhandelen lagere tarieven uit met de zorgaanbieders waarmee ze een contract sluiten. Het gemiddeld contracttarief voor diezelfde behandeling kan dan zomaar uitkomen op € 1.000,-. 65% daarvan is € 650,-, een verschil van € 325,-. Dat voelt een cliënt direct in zijn portemonnee want in plaats van € 525,- dient € 850,- te worden bijbetaald.

Althans, als de verzekerde toestemming krijgt om van een niet-gecontracteerde zorgaanbieder gebruik te maken. Vrijwel alle verzekeraars vergoeden dat alleen als zij vooraf toestemming hebben verleend voor de behandeling. Het komt vaak voor dat toestemming wordt geweigerd en dat een cliënt naar een gecontracteerde aanbieder wordt gestuurd.

Theorie vs. praktijk

In theorie is de verlaging van de niet-gecontracteerde tarieven nadelig voor de cliënt, in de praktijk blijkt dat nogal eens mee te vallen en is het vooral de niet-gecontracteerde zorgaanbieder die de dupe is. Die is namelijk doorgaans geneigd om voor niet-gecontracteerde behandelingen genoegen te nemen met het bedrag dat door de verzekeraar wordt vergoed.

Dat is ook de reden waarom, met name organisaties die de belangen van zorgaanbieders behartigen, zo fel protesteren tegen de verlaging van de tarieven. In hun beleving kost het namelijk de niet-gecontracteerde zorgaanbieders geld en niet de cliënt. Dat zeggen ze uiteraard niet hardop, want voor eigen belang pleiten in de zorg is niet erg gebruikelijk. Dus wordt het belang van de cliënt erbij gehaald en het argument dat door de hogere kosten in feite de vrije artskeuze in het geding is.

De Hoge Raad gaat daar in mee en heeft geoordeeld dat zorgverzekeraars de niet-gecontracteerde tarieven niet mogen gebruiken als hinderpaal voor de vrije artskeuze. Hoe ver verzekeraars daarin mogen gaan, vertelt de Hoge Raad niet. Maar 75 % van het gecontracteerde tarief werd zonder meer geaccepteerd. Of dat voor 65 % ook zo is, is de vraag. Wellicht dat op korte termijn een nieuwe procedure over deze kwestie wordt gestart en er duidelijkheid komt over de vraag hoe ver verzekeraars mogen gaan.

Kortom, de echt vrije artskeuze is al jaren geleden door de verzekeraars om zeep geholpen en wordt nu nog verder ingeperkt. De huidige ministers van VWS hebben daar geen enkele moeite mee. De Tweede Kamer twijfelt nog, maar een overduidelijk protest is ook daar niet hoorbaar.

Verzekeraars zijn niet eerlijk

Dat wil niet zeggen dat de zorgaanbieders geen punt hebben, want dat hebben ze wel degelijk. De argumenten van de verzekeraars met betrekking tot de tarieven voor niet-gecontracteerde zorg zijn, zacht gezegd, volkomen onzin. De argumenten van de verzekeraars pro gecontracteerde zorg zijn dat trouwens ook. We zitten de flauwekul die de verzekeraars verkopen voor je op een rijtje:

Kwaliteit

Gecontracteerde zorgaanbieders zouden betere kwaliteit zorg leveren. Hoe kan het dan dat er zorgaanbieders zijn die bij de ene verzekeraar wel een contract krijgen en bij een andere niet? De kwaliteit van een zorgaanbieder heeft dus niets maken met de contractering. Dat blijkt ook uit het feit dat nieuwe toetreders amper in aanmerking komen voor een contract en reeds gecontracteerde aanbieders elk jaar bijna automatisch worden verlengd.

Goedkoper

Gecontracteerde zorg zou goedkoper zijn dan niet-gecontracteerde zorg. Uit het hiervoor weergegeven rekenvoorbeeld blijkt al dat voor niet-gecontracteerde zorg doorgaans een bedrag wordt betaald dat lager ligt dan het tarief waarvoor de verzekeraar zelf gemiddeld heeft gecontracteerd. Niet-gecontracteerde zorg is voor de verzekeraar dan ook goedkoper. Als goedkopere zorg daadwerkelijk het doel van de verzekeraars zou zijn, zouden ze alleen nog maar niet-gecontracteerde zorg willen, dat is namelijk veruit het goedkoopste.

Wachtlijsten

Zorgverzekeraars claimen dat er door gecontracteerde zorg geen wachtlijsten zijn omdat er vooraf voldoende zorg wordt ingekocht voor alle verzekerden. Waar komen dan al die wachtlijsten vandaan, met name in de GGZ? Zorgverzekeraars kopen vooraf niet genoeg zorg in. Sterker nog, in de wijkverpleging wordt bewust te weinig gecontracteerd. Er worden budgetplafonds gehanteerd en aanbieders worden gedwongen zorg te blijven verlenen, ook als het budget is bereikt. Dat heeft met voldoende zorg inkopen helemaal niets te maken. Sterker nog, er zijn voldoende niet-gecontracteerde zorgaanbieders die dolgraag een contract willen, maar dat niet krijgen.

Verwachtingen

Ondanks dat verzekeraars wel degelijk het nodige te verwijten valt, heeft voorgaande problematiek ook veel te maken met de eigenlijke rol van de verzekeraars en het beeld dat wij van ze hebben. Daar zit namelijk een groot verschil tussen.

Wij verwachten van verzekeraars dat zij zorgen voor voldoende kwalitatieve zorg en dat volledig vergoeden voor zoveel mogelijk mensen, zo niet iedereen. De verzekeraars houden dit onjuiste beeld graag in stand, zeker in november en december in de tenenkrommende reclames waarin ze mensen verleiden om over te stappen.

Maar dat is niet de rol van de verzekeraars. Die hebben maar één taak, zo goedkoop mogelijk zorg inkopen voor hun verzekerden. Niet meer, niet minder. Kwaliteit van zorg, voldoende zorg, zoveel mogelijk zorg vergoeden. Helaas zijn dit zaken die verzekeraars helemaal niets interesseren. Zolang het maar goedkoper is dan vorig jaar, is het goed. En zolang alle gecontracteerde zorgaanbieders vooral klagen maar wel de aangeboden contracten ondertekenen, gaat dat niet veranderen.

Deel dit bericht via:

SoloPartners

SoloPartners is dé brancheorganisatie voor zzp’ers in de zorg. Wij volgen de ontwikkelingen in de zorg en verspreiden actuele en begrijpelijke voorlichting en informatie aan onze leden en niet-leden. Het streven is om dé bron van informatie te zijn voor de zelfstandige zorgprofessional. Als lid van SoloPartners ondersteunen wij de zzp’er in de zorg in het voldoen aan wet- en regelgeving. Wil je weten hoe, lees dan verder.

Word direct lid Meer info

Sluit je aan bij meer dan 40.000 leden

Basispakket

75,-
per jaar
  • Erkende klachtenregeling
  • Certificaat
  • Gratis klachtenafhandeling
Kies dit pakket

Kwaliteitspakket

160,-
per jaar
  • Erkende klachtenregeling
  • Jaarlijks gratis VOG
  • Modelovereenkomsten
Kies dit pakket