Het personeelstekort in de Nederlandse zorg bereikt dramatische proporties. Zonder ingrijpen dreigt over tien jaar een tekort van maar liefst 385.000 zorgmedewerkers. De reactie vanuit politiek Den Haag? Een roep om arbeidsmigranten als oplossing voor deze crisis.

Inmiddels voormalig minister Agema (PVV) was in mei 2025 helder: "Zeker. Ik heb iedereen nodig, dus ook de arbeidsmigrant." D66-voorman Jan Paternotte pleit al langer voor meer arbeidsmigranten in de zorgsector, terwijl de Adviesraad Migratie arbeidsmigranten van buiten de EU voorstelt als oplossing.

De olifant in de kamer

Het is opmerkelijk dat in deze discussie een cruciale groep over het hoofd wordt gezien: de duizenden Nederlandse zzp'ers in de zorg die staan te trappelen om aan de slag te gaan. Het zijn zorgprofessionals die al beschikken over de juiste kwalificaties, de Nederlandse taal machtig zijn en de Nederlandse zorgcultuur van binnenuit kennen.

De vraag is dan ook waarom deze ‘ready-to-go zorgprofessionals’ niet massaal worden ingezet? Het antwoord ligt in de juridische onduidelijkheid die opdrachtgevers lamlegt.

Angst voor de Belastingdienst

Sinds de hervatting van de handhaving op schijnzelfstandigheid per 1 januari 2025 durven veel zorgorganisaties het risico niet meer aan om zzp'ers in te zetten. De angst voor boetes en naheffingen bij een mogelijke kwalificatie als schijnzelfstandige, weerhoudt opdrachtgevers om gebruik te maken van beschikbare Nederlandse zorgprofessionals.

De praktijk toont aan dat zorgorganisaties massaal stoppen met zzp-inhuur. Niet omdat de Belastingdienst dit verplicht, maar omdat zij vrezen om financiële risico's te lopen. Zorgorganisaties die al jaren succesvol samenwerken met ervaren zzp'ers, zetten deze relaties uit voorzorg stop.

Wet Vbar: oplossing of herhaling van zetten?

Het kabinet presenteert de aangekondigde Wet Vbar (Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden) als dé oplossing voor de huidige onduidelijkheden. Maar experts zijn er niet gerust op. Na jarenlange onduidelijkheid zou de nieuwe wet eindelijk helderheid moeten scheppen. De signalen wijzen er echter op dat deze wet even onduidelijk blijft als haar voorganger.

Ook de zorgbranche heeft geprobeerd duidelijkheid te creëren door het 'Fiscaal Kompas ZZP Zorg' te publiceren. Zes grote brancheorganisaties in de zorg werkten samen aan dit instrument om arbeidsrelaties beter te kunnen beoordelen. Het resultaat? De Belastingdienst accordeerde het Kompas niet; hierdoor verkeren opdrachtgevers nog steeds in het ongewisse.

Oproep tot realisme

Het is paradoxaal dat Nederland arbeidsmigranten wil aantrekken voor de zorg, terwijl ervaren Nederlandse zorgprofessionals aan de kant staan vanwege onduidelijke regelgeving. Deze zzp'ers hebben immers al bewezen effectief te kunnen opereren in de Nederlandse zorgsector, zonder de integratie-uitdagingen die komen kijken bij arbeidsmigratie.

SoloPartners ziet dagelijks hoe getalenteerde zzp'ers in de zorg worden weggehouden van cruciale posities door bureaucratische onduidelijkheden. Veel opdrachtgevers die wel willen samenwerken, durven het risico niet te nemen vanwege de mogelijk torenhoge naheffingen.

De weg vooruit

In plaats van direct te kijken naar arbeidsmigratie, zou het kabinet er verstandig aan doen eerst de belemmeringen weg te nemen die Nederlandse zorgprofessionals ervan weerhouden hun expertise in te zetten. Dat betekent:

• Creëer echte duidelijkheid - niet weer een wet die lijkt op de onwerkbare voorganger, maar werkbare criteria waarop opdrachtgevers en zzp'ers kunnen vertrouwen.
• Beperk risico's voor opdrachtgevers - zodat zorgorganisaties niet uit angst voor naheffingen stoppen met het inzetten van beschikbare professionals.
• Erken het verschil - tussen échte ondernemers die als zzp'er opereren en schijnzelfstandigen die bescherming verdienen.

De Nederlandse zorg heeft haast. Maar voordat we kijken naar oplossingen van ver, zouden we eerst moeten benutten wat dichtbij is: de duizenden zzp'ers die klaarstaan om bij te dragen aan het oplossen van deze crisis.

Het is tijd dat Den Haag erkent dat onduidelijke wetgeving geen probleem oplost, maar juist nieuwe problemen creëert. Nederlandse zzp'ers verdienen duidelijkheid en de zorg verdient toegang tot álle beschikbare expertise; vooral als deze al klaarstaat in Nederland.