Kennisbank
25 april 2025
Huiselijk geweld en kindermishandeling – maak jij het verschil?
Als zelfstandig zorgprofessional kom je vaak bij mensen thuis. Jij ziet wat anderen niet zien. Dat geeft je niet alleen een bijzondere inkijk in het leven van je cliënten, maar óók een grote verantwoordelijkheid.
Huiselijk geweld en kindermishandeling komen vaker voor dan je denkt. Jaarlijks zijn naar schatting 1,2 miljoen mensen in Nederland slachtoffer van huiselijk geweld. Elke week overlijdt er in ons land een kind aan de gevolgen van mishandeling. En het gebeurt vaker onder onze ogen dan we durven te vermoeden.
Herken je de signalen? En, misschien nog belangrijker, weet je wat je dan moet doen?
De meldcode: jouw kompas bij vermoedens van geweld
De IGJ waarschuwt dat signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling vaak te laat of helemaal niet worden herkend. En als er wél iets wordt opgemerkt, ontbreekt soms de juiste actie. De verplichte Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling helpt om professioneel te handelen; dit vraagt ook oefening en reflectie.
Als zorg-zzp’er ben je wettelijk verplicht te werken met de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Die verplichting geldt voor iedereen – dus ook voor zelfstandig werkende helpenden, begeleiders en huishoudelijk ondersteuners. Je signaleert vaak als eerste spanningen, blauwe plekken, stil verdriet of angstige blikken. Signalen die misschien klein lijken, maar de sleutel kunnen zijn om geweld te stoppen.
De vijf stappen van de meldcode
De meldcode is geen papieren verplichting, maar een praktisch hulpmiddel. Het geeft je houvast op momenten die spannend kunnen zijn. De meldcode kent vijf stappen, te weten:
- Signalen in kaart brengen
- Overleggen met een collega of deskundige
- Gesprek voeren met de betrokkene(n)
- Risico en ernst inschatten
- Beslissen: zelf hulp bieden of melden bij Veilig Thuis
Voor zelfstandig zorgverleners is vooral stap 2 een uitdaging. Je werkt niet in een vast team, maar er zijn steeds meer manieren om tóch te sparren: via netwerken, intervisiegroepen of digitale platforms. Ook SoloPartners helpt je daarbij.
Sinds 2019 bevat de meldcode bovendien een afwegingskader, dat helpt om risico’s in te schatten en afgewogen keuzes te maken.
Waarom het juist in jouw handen ligt
Als zelfstandig zorgprofessional ben je vaak alleen op pad. Je kunt niet zomaar even overleggen met een collega. Juist daarom is het belangrijk dat je weet hoe de meldcode werkt – en dat je erop kunt vertrouwen.
Zorginkopers en gemeenten stellen steeds vaker als eis dat zorgverleners aantoonbaar werken met de meldcode. Door daarmee aan de slag te gaan, laat je zien dat je je vak serieus neemt. En dat je veiligheid van cliënten vooropstelt.
Meldcode – geaccrediteerde e-learning en toolkit
E-learning
Wil je jezelf (extra) verdiepen in de Meldcode? Dan is er een toegankelijke en praktijkgerichte e-learning beschikbaar via Zorgscholing; speciaal ontwikkeld voor zorgprofessionals die met de meldcode moeten werken. De scholing is geschikt voor alle sectoren, zoals wijkverpleging, huishoudelijke ondersteuning, jeugdzorg en gehandicaptenzorg. Je leert onder andere hoe je signalen herkent, hoe je zorgvuldig handelt volgens de vijf stappen van de meldcode en hoe je communiceert met cliënten en ketenpartners zoals Veilig Thuis.
Je krijgt 1 jaar toegang tot de online leeromgeving. De e-learning is laagdrempelig, praktijkgericht en zonder voorkennis te volgen. Na afronding ontvang je 2 accreditatiepunten. En natuurlijk is het een waardevolle aanvulling op je professionele ontwikkeling.
Toolkit Meldcode
SoloCompleet-leden vinden de toolkit van de Meldcode in hun persoonlijke MijnSolo-omgeving. Zo handel je verantwoord en met vertrouwen wanneer dat nodig is. Heb je een SoloPlus-lidmaatschap? Dan kun je in je persoonlijke MijnSolo-omgeving eenvoudig upgraden naar een SoloCompleet-abonnement, dan krijg je toegang tot de toolkit van de meldcode en andere waardevolle hulpmiddelen.
Maak jij het verschil?
Soms ben jij de enige die iets opmerkt. Een stilte. Een patroon. Een gevoel dat je niet kunt negeren. Zorg dat je weet wat je kunt doen – voor de veiligheid van je cliënt én jouw eigen professionele zekerheid.