Nieuws

5 augustus 2025

Wzd in de praktijk: kennis schiet tekort

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) signaleert dat zorgaanbieders, dus ook zzp’ers, gedwongen zorg geregeld onzorgvuldig toepassen. Dat blijkt uit een recent gepubliceerd IGJ-rapport, waaraan Skipr onlangs een artikel wijdde. De toepassing van de Wet zorg en dwang (Wzd) blijft in de praktijk kwetsbaar, vooral wanneer kennis en scholing ontbreken.

wzd en igj

Belangrijke bevindingen uit het IGJ-rapport

De IGJ onderzocht hoe zorgaanbieders de Wzd toepassen en constateerde onder meer het volgende:

  1. Onvoldoende besef van wat ‘onvrijwillige zorg’ inhoudt. Bijvoorbeeld wanneer er sprake is van beperkte bewegingsvrijheid of toezicht, zonder dat het hele stappenplan van de Wzd wordt gevolgd.
  2. Algemene huisregels worden ten onrechte gebruikt als maatregel. Denk aan standaardbeperkingen voor telefoon- of mediagebruik. En dat terwijl de wet juist vraagt om een individuele benadering.
  3. Scholing en kennis van de Wzd blijven achter. De inspectie verwoordt het in het Skipr-artikel als volgt: “Het gaat dan bijvoorbeeld over passende scholing voor alle zorgverleners. En over beseffen wat gedwongen zorg is…”.

Wat betekent dit voor jou als zzp’er?

Ook als zelfstandig zorgverlener krijg je maken met (complexe) situaties met cliënten die mogelijk niet meer in staat zijn om zelf keuzes te maken. Juist dan is het van belang dat je weet:

  1. wanneer er sprake is van onvrijwillige zorg, zelfs als een cliënt niet expliciet verzet toont;
  2. hoe het stappenplan van de Wzd werkt en wanneer je dit moet toepassen;
  3. wat jouw verantwoordelijkheid is als zorgverlener binnen een team of instelling, ook als je ‘tijdelijk’ wordt ingezet.

Realiseer je goed dat de Wzd geen papieren tijger is. Het is een wet die is bedoeld om zorgvuldigheid en rechtsbescherming te waarborgen; een belangrijk goed voor iedereen!

Scholing als praktische oplossing

Sta stil bij hoe jij als zelfstandig zorgprofessional omgaat met onvrijwillige zorg. Hoe blijf je up-to-date en spijker je je kennis bij? Scholing helpt je om juridisch stevig en professioneel te handelen; met oog voor de rechten van de cliënt/patiënt.