ACM: er is veel mogelijk om samen te werken

Bericht geplaatst 6 december 2022 om 15:24

Om de krapte op de arbeidsmarkt in de zorg op te lossen, zijn er de laatste jaren diverse initiatieven ontstaan waarbinnen werkgevers met elkaar samenwerken om zorgpersoneel zo efficiënt mogelijk in te zetten. Er zijn hierdoor veel vragen ontstaan over wat je nu wel en niet samen mag afspreken. ACM geeft eindelijk duidelijkheid.

De mededingingsregels daar zat veel onduidelijkheid. De ACM heeft 25 november op haar website een uitvoerige uitleg geplaatst. SoloPartners heeft meegedacht over de toelichting door de ACM. Wij zijn van mening dat er een helder en duidelijke uitleg is geschreven waar de praktijk mee verder kan. Desondanks is het niet voor iedereen duidelijk. Zo valt bij sommige bloggers te lezen dat flexpools niet toegestaan zouden zijn en dat samenwerking bij de inkoop van flexdiensten ook niet mogelijk zou zijn. Dat is niet waar, de ACM schrijft letterlijk dat er veel ruimte is voor samenwerking. Er zijn maar twee echte harde voorwaarden die van toepassing zijn.

Wat is een flexpool?

Een flexpool is een samenwerkingsverband. Normaliter richt een flexpool zich op een bepaalde regio. Een flexpool organiseert een flexibele schil van zorgprofessionals voor deelnemende zorgorganisaties. Deze zorgorganisaties betalen de kosten. De kosten zijn normaal veel lager dan de kosten van een bemiddelingsbureau. De beschikbare diensten worden dus verdeeld onder een vaste groep zzp’ers. Op deze manier weten de zorgorganisaties waar ze aan toe zijn en met wie zij samen werken. De flexpool zorgt voor de match, daarna is het aan de zzp’er en de zorgorganisatie om te onderhandelen over de voorwaarden.

De voorwaarden voor flexpools

Er mogen geen gezamenlijke afspraken gemaakt worden over de voorwaarden waartegen zzp’ers worden ingehuurd, zoals het uurtarief en het werken van ANW-diensten. Er mag ook niet worden afgesproken om geen of minder zzp’ers in te huren. Als samenwerkingsverbanden zich daaraan houden is er niets aan de hand.

Zolang de samenwerking niet nadelig uitpakt voor zorgprofessionals is samenwerking toegestaan. Zodra sprake is van nadelige gevolgen voor vaste medewerkers, flexpersoneel of zzp’ers is de samenwerking in strijd met de mededingingsregels en niet toegestaan.

De zzp’er behoud ten alle tijden zijn zelfstandigheid

Waarom is dit gunstig voor zzp’ers? Omdat de ACM benadrukt dat zzp’ers ondernemers zijn die zelf hun tarief bepalen en zelf bepalen wanneer ze werken. Afspraken over uurtarieven of ANW-diensten zijn dan ook niet toegestaan. Als zzp’er blijf je dus zelf in staat de belangrijkste elementen van je ondernemerschap zelf in te vullen zoals het uurtarief en de uren dat je werkt.

Let op, individuele opdrachtgevers mogen nog steeds zelf beleid maken waarin ze wel maximumtarieven vastleggen of voorwaarden met betrekking tot ANW-diensten. Afspraken tussen meerdere opdrachtgevers over die onderwerpen zijn niet toegestaan. Zo behoud je als zzp’er voldoende mogelijkheden om te kiezen tussen opdrachtgevers mochten de voorwaarden je niet aanstaan.

Samenwerkingsverbanden die aan de voorwaarden voldoen zijn ook voor zzp’ers interessant omdat zij daarmee de mogelijkheid krijgen om via één loket bij meerdere opdrachtgevers te werken, met behoud van de eigen onderhandelingspositie. Je hebt daarmee de mogelijkheid afwisseling in je werkzaamheden aan te brengen en om je kwaliteiten bij meerdere opdrachtgevers onder de aandacht te brengen. Dat kan weer gunstig zijn voor vervolgopdrachten.

Er zullen ongetwijfeld samenwerkingsverbanden zijn die meer of minder expliciet strijdig zijn met bovenstaande voorwaarden. Kom je die tegen dan is het zaak om daarvan melding te doen bij de ACM zodat zij nader onderzoek kunnen doen. Melden kan anoniem zodat je niet bang hoeft te zijn op je melding te worden aangesproken.

De praktijk leert echter dat samenwerkingsverbanden die eigenlijk bedoeld zijn om de inzet van zzp’ers te verminderen of helemaal te stoppen, in de praktijk zo onaantrekkelijk zijn, dat er in de praktijk niet veel van terecht komt.

Zorgmedewerkers als sluitpost

Voorbeeld daarvan is Workflow van de Rotterdamse Zorg. Workflow biedt zorgprofessionals een 0-uren contract waarmee je de mogelijkheid krijgt om bij de deelnemende partijen, de ziekenhuizen in de regio Rotterdam, de diensten in te vullen die zij niet op een andere manier ingevuld krijgen. Daarmee is Workflow een voortzetting op een andere manier van het werkgeversgedrag waardoor zoveel zorgmedewerkers kiezen voor het zzp-schap.

Workflow behandelt zorgmedewerkers nog steeds als sluitpost. Poppetjes die je nu eenmaal nodig hebt maar waarmee je vooral niet in gesprek moet gaan om te horen wat die medewerkers nu eigenlijk willen en wat ze nodig hebben om met plezier bij jou te werken.

We sluiten niet uit dat er binnen het concept van Workflow afspraken zijn gemaakt die in strijd zijn met de regels waarop de ACM controleert. Zolang er niemand is geïnteresseerd in een contract bij Workflow benadelen de deelnemende partijen vooral zichzelf.