De behoeften van je patiënt vanuit een piramide

Laatste update 7 mei 2021 om 13:22

Klaar om weer even terug in de schoolbanken te kruipen? In deze blog gaan we het namelijk hebben over de piramide van Maslow. Wat kun je als zzp’er in de zorg leren van deze theorie? Weet op welke trap van behoeften jouw patiënt staat!

Voor wie de piramide van klinisch psycholoog Abraham Maslow niet kent: het is een theorie die de behoeften van de mens als het ware in een piramide giet. Het zijn vijf gestapelde lagen:

1. De eerste laag staat voor de primaire lichamelijke behoeften van een mens, zoals eten, drinken en ademen.
2. De tweede laag staat voor de behoefte aan veiligheid. Denk hierbij (tegenwoordig) aan onderdak en een baan.
3. De derde trap staat voor behoefte aan sociale waardering, zoals liefde en vriendschap.
4. De vierde trap staat voor de behoefte aan waardering en erkenning in de vorm van zelfvertrouwen en respect.
5. De vijfde trap staat voor de behoefte aan zelfontplooiing.

Wat is de achterliggende gedachte van de piramide van Maslow?

De mens is volgens Maslow een ‘dier’ dat altijd bezig is om zijn behoeften te vervullen. Die behoeften zijn hiërarchisch. Oftewel: je moet eerst aan de behoefte in de ene laag voldoen, voordat je aan de behoefte in de volgende laag kunt werken. Of meer beeldend gezegd: als een bepaalde trap ‘kapot’ is, dan zal de mens eerst die trap repareren. Daarna komen pas de behoeften van een hogere trap.

Heb je bijvoorbeeld geen eten en drinken? Dan heb je allesbehalve zin om bijvoorbeeld een cursus mindfulness te volgen. Je moet tenslotte op zoek gaan naar voedsel en water. En als je dakloos of werkloos raakt, dan wil je dat éérst oplossen. Nog liever dan dat je gezellig een avondje romantisch gaat uiteten. Logisch, toch?

De piramide in de zorg

Heb je weleens nagedacht over hoe je deze piramide kan toepassen op de zorg? Dat is namelijk best interessant. Het kan je helpen om het gedrag van je cliënten beter te begrijpen.

Heb je als schuldhulpverlener te maken met een cliënt die diep in de schulden zit (tweede trap), dan zal hij geen behoefte hebben aan bijvoorbeeld zelfontplooiing. Laat staan in een avondje Scrabble met zijn schoonfamilie. En met iemand die nauwelijks zijn eten kan binnenhouden, hoef je als verpleegkundige doorgaans niet te babbelen over filosofische vraagstukken.

Kijk dus eens op welke trap je patiënt staat en stel je verwachtingen bij. Stap voor stap: dat werkt het beste!