De zorg menselijk houden

Bericht update 9 december 2022 om 16:05

Ben Stammen (64 jaar oud) – heeft 47 jaar ervaring als zorgprofessional. De passie voor het vak was voelbaar door de telefoon. 15 jaar geleden dacht hij na een grote ontslagronde bij de VV&T instellingen ‘wat jullie kunnen kan ik ook, ik begin mijn eigen zaak’. Ben heeft in zijn jarenlange ervaring in de zorg een hoop gezien..  

Slaaf van het plansysteem

‘Binnen de wijkverpleging zie je dat de zorgprofessionals slaaf worden van het plansysteem en cliënten de dupe van een systeem dat niet in gaat op hun wensen’, vertelt Ben. Hij vindt het zorgelijk dat er door de tijd- en zorgkaders, amper ruimte is voor de persoon achter de cliënt. Vaak zijn het de eenzamere cliënten die hij de afgelopen jaren aantrof. Maar door de ‘drukte en misschien wel het tekort aan zorgprofessionals’ lopen we soms achter de feiten aan. Het voorbeeld dat Ben aanhaalt betreft een dame die steunkousen nodig heeft. Deze dame stond vaak later op de dag op de planning, niet omdat zij dat wenst maar omdat het zo uitkomt in het plansysteem. Dit is water naar de zee dragen. Als de kousen zo laat aangetrokken worden zijn de benen alweer dik. Deze zorg is in de ochtend bij het opstaan nodig, maar dit is niet haalbaar in het plansysteem.

Zorgkosten lopen uit de hand

‘Ik snap dat ministeries en verzekeraars zeggen dat de zorgkosten uit de klauwen lopen. Laatst zag ik een zzp’er 800 euro vragen voor een nachtdienst, dat vind ik echt niet normaal’, merkt Ben op. ‘Niet elke zzp’er doet het voor zo’n smak het geld, en ze lijken niet altijd door te hebben dat ze nog veel belasting moet betalen’, zegt Ben. Hij keurt het dan ook af dat sommige professionals op deze manier profiteren van de tekorten, maar zelf kan hij niets anders doen dan gewoon zichzelf zijn. Hij vindt dan ook dat je je zo als vakgroep in je eigen voet schiet, dat zet kwaad bloed in de sector.

Ben is ook van mening dat er aan de verkeerde dingen zorggeld wordt uitgegeven en vaak dingen niet efficiënt gebeuren. Zijn angst spreekt Ben dan ook uit ‘door de focus op geld, verdwijnt meer en meer de focus op de mens achter de cliënt’. Er wordt veel geld uitgegeven aan automatisering waarvan Ben vindt dat dit het menselijke vaak weglaat. Aan teamleiding en management wordt veel te veel waarde en geld gehecht. Geef de zorgprofessional zélf de verantwoordelijkheid over de zorg en zijn werk, er zijn genoeg voorbeelden waarbij dit goed werkt.

Prikkelen op menselijkheid

Soms kom ik bij een cliënt thuis om te verzorgen en merk ik op dat er behoefte is aan een andere soort zorg. Als zzp’er maakte hij vaker de keuze om bijvoorbeeld de vogel te voeren, een wasje aan te zetten of om een hondje uit te laten nadat hij de nodige zorg verleend had. 

In het cliëntendossier schreef hij dan ook vaak wat hij ‘extra’ gedaan had, ook om de opdrachtgever aan het denken te zetten. Wanneer dat kwartier niet werd betaald, had hij daar vrede mee. De keuze die hij maakte voor die ‘menselijke dingen’ was simpel. Als hij het niet zou doen zou hij zichzelf dan nog in de spiegel aan kunnen kijken? Als een hondje al 24 uur binnen zit omdat de cliënt even niet in staat is om daarvoor te zorgen, kan hij het niet laten om het hondje even uit te laten.

Wat me dan opvalt is dat veel collega’s langs dingen heen kijken. Het is niet zo dat ze het niet zien. Het is meer niet durven, of zeggen dat ze die dingen niet mogen en gaan gewoon verder met hun werk. De zorg moet veel meer lef hebben om tegen die dingen te protesteren en op te staan.

Angst zaaien

‘Ik merkte om mij heen dat collega’s in loondienst angstig waren om op het matje geroepen te worden. Als zzp’er kunnen ze dat proberen bij me, maar dan past de instelling niet bij me. Mijn zorg voer ik uit aan de hand van mijn expertise in het menselijke en wordt niet door de geldstroom bepaald. In het verleden ben ik dus vaker gestopt bij een opdrachtgever omdat deze niet bij me paste,’ zegt Ben. Als zzp’er geef ik een eigen tintje aan mijn zorgverlening. Dat persoonlijke zorgt vaak voor een fijne verbinding waardoor de zorg nog fijner wordt voor de cliënt én voor mij. Je moet altijd werken met hoofd, hart en buik en daar individueel een humane balans bij zoeken. Bij iedere cliënt, iedere dag en ieder moment opnieuw.