Kwaliteitskader Wijkverpleging

Laatste update 23 juni 2022 om 08:58

Om zorgverleners in de wijkverpleging richtlijnen te geven, is het Kwaliteitskader Wijkverpleging (hierna: het kwaliteitskader) ontwikkeld. Het kwaliteitskader is samen met verpleegkundigen, verzorgenden, zorgverzekeraars, patiënten-, beroeps- en brancheorganisaties opgesteld. We besteden er graag aandacht aan in dit artikel.

Het kwaliteitskader

Het kwaliteitskader omschrijft waar goede zorg aan moet voldoen. Het is een herkenbaar kader waarmee zowel zorgprofessionals in de wijk als cliënten kunnen bepalen of er sprake is van goede zorg. Het biedt richting in de zorgverlening en houvast in gesprekken met cliënten en andere zorgprofessionals.

Het kwaliteitskader richt zich op álle zorgverlening thuis die is gericht op het bevorderen van de gezondheid en het stimuleren van de zelfredzaamheid. Met zorgverlening wordt zowel verpleging als verzorging bedoeld, alsook taken die samenhangen met de zorg (bijvoorbeeld het coördineren van zorg). Ook specialistische en palliatieve zorg vallen onder het kwaliteitskader.

Met een eigen kwaliteitskader wordt de wijkverpleging sterker gepositioneerd. Dit is belangrijk omdat de zorgvraag in de wijk groot is en de komende jaren verder zal toenemen. In 2018 werd het kwaliteitskader opgenomen in het register van het Zorginstituut.

Opbouw kwaliteitskader

Het kwaliteitskader bestaat uit verwachtingen van jou als zorgprofessional (professionele kwaliteitseisen), verwachtingen van de cliënt (cliënt centraal) en die van de zorginstelling (organisatorische randvoorwaarden).

Professionele kwaliteitseisen

In het kwaliteitskader stellen ze eisen aan jou als zorgprofessional in de wijk. Dit begint bij jouw bekwaamheid: je werkt volgens standaarden die binnen jouw beroepsgroep van toepassing zijn. Dit betekent dat je zorg verleent waarvoor je bent opgeleid, uitsluitend handelingen verricht waarvoor je jezelf deskundig genoeg vindt en op de hoogte bent van ontwikkelingen in jouw beroepsgroep. Je mag zelf bepalen hoe je jouw bekwaamheid op peil houdt en aantoont.

Om tot passende zorg te komen, stelt het kwaliteitskader daarnaast een brede anamnese en klinisch redeneren volgens het normenkader verplicht. De wijkverpleegkundige geeft een (her)indicatie af en zorgt ervoor dat het zorgplan wordt opgesteld. Vervolgens zijn alle bij de zorg betrokken zorgprofessionals verantwoordelijk voor de uitvoering van dit zorgplan.

In het kwaliteitskader is ook bepaald dat zorgprofessionals in de wijk samenwerken met andere zorgprofessionals en belanghebbende partijen in de omgeving ten aanzien van preventie. Bovendien werk je samen met andere zorgprofessionals in de zorg rondom de cliënt en bewaak je mede de coördinatie van deze zorg.

In § 6.2 van het kwaliteitskader vind je de volledige omschrijving van de professionele kwaliteitseisen.

Cliënt centraal

In dit kwaliteitskader wordt de cliënt centraal gesteld. Uitgangspunten zijn: de zorg begint bij het onderzoeken wat de cliënt wenst en nog zelf (met naasten) kan alvorens de zorg te organiseren. De zorg draagt bij aan de kwaliteit van leven en is veilig. Betrokken zorgverleners zijn gekwalificeerd, betrouwbaar, begripvol en maken afspraken die zij nakomen. Bovendien krijgt de cliënt toegang tot het zorgplan en –dossier.

Op de website van de Patiëntenfederatie Nederland worden alle punten die voor de cliënt belangrijk zijn toegelicht. Hier vind je ook de publieksvriendelijke versie van het kwaliteitskader. In het kwaliteitskader zijn de punten te vinden in § 6.1.

Of cliënten van mening zijn dat de zorg voldoet aan hun wensen en het kwaliteitskader kunnen zij kenbaar maken via een vragenlijst. Binnen de wijkverpleging moet de PREM-vragenlijst wijkverpleging (Patient Reported Experience Maesurement) worden gebruikt. Deze laat verschillende thema’s uit het kwaliteitskader aan bod komen.

Alle wijkzorgaanbieders zijn verplicht deze vragenlijst uit te zetten bij cliënten die langer dan één maand in zorg zijn en van wie de zorg wordt gefinancierd vanuit de Zorgverzekeringswet. Cliënten zijn niet verplicht de vragenlijst in te vullen.

Van zorgaanbieders tot 25 respondenten (cliënten die de PREM-vragenlijst invulden), wordt verwacht dat zij de invulde vragenlijsten gebruiken om de kwaliteit van hun zorg te verbeteren. Als zzp’er gebruik je de ingevulde dus om te reflecteren of als casus in intervisie. Op dit punt sluit de PREM-vragenlijst aan bij de Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg.*

Werk je als zzp’er in opdracht van een zorginstelling dan zijn zij verantwoordelijk voor het proces rondom de PREM-vragenlijst.

De PREM-vragenlijst kun je hier downloaden. Het handboek vind je hier.

Organisatorische randvoorwaarden

Organisatorische randvoorwaarden zijn voorwaarden die nodig zijn om tot goede zorg te komen. In het kwaliteitskader is ten aanzien van de organisatorische randvoorwaarden onder andere vastgelegd dat er ruimte moet zijn om te leren en verbeteren, dat in het team dat betrokken is bij de zorg een goede mix van zorgverleners moet zijn en dat de informatievoorziening op peil is.

Het is belangrijk als zzp’er op de hoogte te zijn van deze randvoorwaarden. Wanneer je namelijk eigen cliënten in zorg hebt, moet je zelf zorgen dat je aan deze voorwaarden voldoet. Werk je in opdracht van een instelling? Dan geeft kennis van deze randvoorwaarden jou de mogelijkheid hierover in gesprek te gaan.

Heb je eigen cliënten in zorg, ga dan op jouw manier aan de slag met de organisatorische randvoorwaarden. Je zult merken dat niet elke randvoorwaarde (direct) uitvoerbaar is voor jou als zzp’er en dat sommige niet van toepassing zijn (zoals het bieden van een stageplek).

Randvoorwaarden in het kwaliteitskader moeten ze indien mogelijk dus vertalen naar jouw situatie als zzp’er met eigen cliënten. Bijvoorbeeld het leren en verbeteren (§ 6.3.1): je zorgt zelf voor een wijze waarop jouw zorgverlening getoetst en verbeterd kan worden (denk aan intervisie met beroepsgenoten maar ook de voortgangsgesprekken met jouw cliënt). Hiervoor kun je onder andere jouw rapportages gebruiken en het registratiesysteem voor incidenten.

Alle organisatorische voorwaarden lees je terug in § 6.3 van het kwaliteitskader.

Delen ervaringen

Het kwaliteitskader is een dynamisch document. Ontwikkelingen in de maatschappij zorgen voor ontwikkelingen in de wijkzorg. Dit kan er dus voor zorgen dat het gewijzigd moet worden.  

Deel jij graag jouw ervaringen dan kun je via deelname aan het panel Verpleging en Verzorging van Nivel een belangrijke bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van het kwaliteitskader en jouw vak. Aanmelden kan via deze link.

Je kunt ook contact opnemen met V&VN via wijkverpleegkundigen@venvn.nl.

Meer informatie

Een beknopte versie met duidelijke suggesties over hoe je het kwaliteitskader in de dagelijkse praktijk kunt gebruiken, vind je op de website van V&VN.

Meer informatie over het kwaliteitskader is te vinden via de volgende links
www.kwaliteitwijkverpleging.nl
www.zorginzicht.nl
www.venvn.nl

*zorgaanbieders met 25 respondenten of meer moeten de ingevulde vragenlijsten doorsturen naar Mediquest – zij analyseren de data voor het kwaliteitskader wijkverpleging

---