Mag ik afwijken van het protocol?

Bericht update 19 april 2024 om 15:14

In de zorg is veel vastgelegd in protocollen en richtlijnen. Het belangrijkste doel hiervan is om de kwaliteit van de zorg hoog te houden en te waarborgen. Maar hoe moet én wat mag je doen als een situatie om iets anders van jou vraagt dan de richtlijn aangeeft? En wat als het volgen van een protocol de kwaliteit van zorg juist negatief beïnvloedt? Je leest het in dit artikel.

Doel protocollen en richtlijnen

Elke cliënt heeft een eigen behoefte en moet je daarom ‘op maat’ zorg aanbieden. Toch zijn landelijke beroepsnormen van essentieel belang. Ze geven namelijk richting en houvast aan de zorgverlening. Het is een structuur die duidelijkheid biedt en waarop achteraf kan worden getoetst.

De protocollen en richtlijnen zijn bedoeld om jou, als zelfstandig zorgprofessional, te ondersteunen. Bovendien onderbouw je hiermee je eigen handelen en geef je de cliënt een goed beeld van de zorg die deze ontvangt.

Kortom, protocollen en richtlijnen dragen bij aan het waarborgen van goede en verantwoorde zorg.

Afwijken van protocollen en richtlijnen

Elke zorgverlener is verantwoordelijk voor het eigen handelen; jouw eigen waarden en normen spelen hierbij een belangrijke rol. Deze eigen verantwoordelijkheid brengt met zich mee dat je, per situatie, zélf beoordeelt wat nodig is om goede zorg te kunnen verlenen.

Het volgen van de protocollen en richtlijnen is niet altijd de beste manier om zorg te verlenen. Op die momenten mag je hiervan afwijken. Sterker nog, er wordt zelfs van je verwacht dat je afwijkt als het protocollair handelen de goede zorg in de weg staat. Dit valt onder jouw professionele autonomie.

Stel jezelf dus altijd de vraag of het volgen van de protocollen en richtlijnen bijdraagt aan het bereiken van het zorgdoel. Is dit niet het geval, dan heb je als zorgverlener beslissingsruimte om daarvan (weloverwogen!) af te wijken. Je moet dit dan wel goed kunnen motiveren; op basis van welke afwegingen ben je tot dit besluit gekomen? Beschrijf dit in het cliëntendossier. Zo kun je altijd aantonen dat je op de hoogte bent van de standaarden en dat je weloverwogen hebt besloten hiervan af te wijken.
Samenvattend: start bij de protocollen en richtlijnen… maar blijf zelf nadenken over de best passende zorg.

Je hebt altijd de mogelijkheid om te overleggen met beroepsgenoten om jouw inschatting te toetsen. Let op: binnen de sector Verzorging Verpleging en Thuiszorg (VVT) is het verplicht om bij ernstige afwijkingen (hoog risico) te overleggen met een zelfstandig bevoegde arts of verpleegkundig specialist.

Protocollen; onderdeel van jouw kwaliteitssysteem

Als zzp’er in de zorg ben je volgens de Wkkgz wettelijk verplicht om een kwaliteitssysteem in te richten voor jouw onderneming. Het onderdeel ‘Procollen’ maakt hier deel van uit. Daar beschrijf je dat je de ‘professionele standaarden’ die gelden voor jouw beroepsgroep volgt en ernaar handelt. Leden van ons kwaliteitspakket beschikken gratis over de Vilans Protocollen. Wil je hier meer informatie over? Neem dan contact op met onze klantenservice. Hier kun je ook terecht als je nog vragen hebt over protocollen en het afwijken hiervan.

Ben je lid van het kwaliteitspakket van SoloPartners? Ga naar jouw persoonlijke MijnSolo-omgeving en volg het stappenplan om gratis toegang te krijgen tot de Vilans Protocollen.

<< terug naar artikel: Hoe maak ik een kwaliteitssysteem.