Stage lopen als zzp’er in de zorg, hoe werkt dat?

Bericht update 27 september 2022 om 11:13

Wij krijgen regelmatig vragen over zzp’ers en stages, zowel voor de situatie dat een zzp’er een opleiding volgt en stage moet lopen als voor de situatie dat een zzp’er een stagiaire wil begeleiden. Voor beide situaties leggen we uit waar je rekening mee moet houden.

Stage voor zzp’er in opleiding

Veel zzp’ers in de zorg met een MBO-opleiding willen, nadat ze een aantal jaren werkzaam zijn, doorstuderen. Zij gaan dan een HBO opleiding volgen. Dan moet je opnieuw in de praktijk een aantal vaardigheden en handelingen leren. Dat gebeurt in de vorm van stages. Voor ‘gewone’ studenten of zorgverleners in loondienst, is het doorgaans geen probleem om aan die stage-eisen te voldoen. Voor zzp’ers ligt dat wat anders.

Stage lopen als zzp’er

Omdat je als stagiaire niet zelfstandig kunt werken, je bent immers nog aan het leren, is het bijna onmogelijk om als zzp’er stage te lopen. Als stagiaire is er een gezagsverhouding met je stagebegeleider onder wiens verantwoordelijkheid en begeleiding je werkt. Daardoor is een zzp-overeenkomst uitgesloten. Daarbij komt dat een stagebedrijf niet snel bereid is om jou te betalen voor werkzaamheden die je nog moet leren en waarbij je ook nog eens begeleiding nodig hebt. Een zorginstelling huurt immers een zzp’er in omdat deze zelfstandig werkzaamheden kan uitvoeren. Ze betalen je niet om het vak nog te moeten leren.

Er zijn wel oplossingen, maar die zijn ook niet helemaal vrij van risico. Je kunt ervoor kiezen om voor je stage een stage-overeenkomst te sluiten. Doe dit echter niet bij de instelling waar je ook als zzp’er werkt, want een stage-overeenkomst lijkt erg op een arbeidsovereenkomst. Bij dezelfde opdrachtgever zowel als zzp’er werken en in dienst zijn, dat lijkt veel op schijnzelfstandigheid.

Er zijn organisaties die zzp’ers begeleiden bij stages. Dan combineer je de stageverplichtingen met je werk als zzp’er waarbij je wordt begeleid door een externe begeleider. Die begeleider moet je zelf betalen, maar daarmee voorkom je dat je stage wordt aangemerkt als een arbeidsovereenkomst. Uiteraard moet je hierover met je opdrachtgever wel goede afspraken maken. Je zult bereid moeten zijn om buiten de betaalde uren, extra onbetaalde uren te maken ten behoeve van je opleiding.

Soms zijn opdrachtgevers bereid om een stage zodanig te faciliteren dat je én betaald én begeleid wordt. Je krijgt niet alle stage-activiteiten betaald en je zult nog steeds een deel van de activiteiten in je eigen tijd moeten uitvoeren. In deze situatie loop je wel het risico dat sprake is van een arbeidsovereenkomst, zeker als je geen duidelijke afspraken maakt en er geen strikte scheiding is tussen je reguliere werkzaamheden en je stage-activiteiten. We raden je deze oplossing dan ook niet aan.

Stagiaires begeleiden

Als je stagiaires begeleid in opdracht van een opdrachtgever is er niet zoveel aan de hand. Het is dan aan het stagebedrijf en de stagiaire om samen goede afspraken te maken. Als je zelf als stagebedrijf wilt optreden, moet je echter wel opletten.

Op basis van een stageovereenkomst dien je je er bewust van te zijn dat je in feite werkgever bent, met alle verantwoordelijkheden van dien. Deze werkwijze levert verder weinig problemen op, behalve dat je met jouw eigen opdrachtgever(s) goede afspraken moet maken over de stagiaire e.d.

Een stagiaire die zelf zzp’er is, kun je eigenlijk niet begeleiden aangezien er dan al heel snel sprake zal zijn van een gezagsverhouding en dus van een arbeidsovereenkomst. We kunnen ons goed voorstellen dat je heel graag een collega zzp’er op deze manier uit de brand helpt, maar uiteindelijk loop je alleen maar het risico dat je allebei in de fiscale problemen komt. Deze werkwijze kunnen we je dan ook niet aanraden.

Conclusie

Stage, stagiaires en zzp-schap laten zich moeilijk combineren. Door de gezagsverhouding die inherent is aan een stage, is vrijwel altijd sprake van een dienstverband. Ben je hier als zzp’er bewust van en ben dan ook voorzichtig met het deelnemen aan stageconstructies. Voor je het weet ben je werknemer of werkgever, met alle gevolgen van dien.