Stage lopen of begeleiden als zzp’er in de zorg. Hoe werkt dat?

Laatste update 8 juni 2023 om 09:09

Wij krijgen regelmatig vragen over zzp’ers en stages. Het gaat dan zowel over de situatie dat een zzp’er stage moet lopen als voor de situatie dat een zzp’er een stagiair(e) wil begeleiden. Voor beide situaties leggen we uit waarmee je rekening moet houden.

Stage voor zzp’er in opleiding

Veel zzp’ers in de zorg met een MBO-opleiding willen, nadat ze een aantal jaren werkzaam zijn, doorstuderen. Zij gaan dan een HBO opleiding volgen. Je moet dan opnieuw, in de praktijk, een aantal vaardigheden en handelingen leren. Dat gebeurt in de vorm van stages. Voor ‘gewone’ studenten of zorgverleners in loondienst, is het doorgaans geen probleem om aan de stage-eisen te voldoen. Voor zzp’ers ligt dat wat anders.

Stage lopen als zzp’er

Omdat je als stagiair(e) niet zelfstandig kunt werken, je bent immers nog aan het leren, is het bijna onmogelijk om als zzp’er stage te lopen. Als stagiair(e) is er een gezagsverhouding met je stagebegeleider onder wiens verantwoordelijkheid en begeleiding je werkt. Daardoor is een zzp-overeenkomst uitgesloten. Daarbij komt dat een stagebedrijf niet snel bereid is om jou te betalen voor werkzaamheden die je nog moet leren. En waarbij je ook nog eens begeleiding nodig hebt. Een zorginstelling huurt immers een zzp’er in omdat deze zelfstandig werkzaamheden kan uitvoeren. Ze betalen je niet om het vak te leren.

Er zijn wel oplossingen, maar die zijn niet helemaal vrij van risico. Je kunt ervoor kiezen om een stage-overeenkomst te sluiten maar doe dit niet bij de instelling waar je ook als zzp’er werkt. Een stage-overeenkomst lijkt namelijk veel op een arbeidsovereenkomst. Ben je bij dezelfde opdrachtgever zowel zzp’er als stagiar(e) aan de slag, dan lijkt dat veel op schijnzelfstandigheid.

Er zijn organisaties die zzp’ers begeleiden bij stages. Je combineert je de stageverplichtingen dan met je werk als zzp’er waarbij je wordt begeleid door een externe begeleider. Die begeleider moet je zelf betalen. Je voorkomt hiermee dat de stage wordt aangemerkt als een arbeidsovereenkomst. Uiteraard maak je hierover met je opdrachtgever goede afspraken. Je moet bereid zijn om, buiten de betaalde uren, extra onbetaalde uren te maken ten behoeve van je opleiding.

Soms zijn opdrachtgevers bereid om een stage zodanig te faciliteren dat je én betaald én begeleid wordt. Je krijgt niet alle stage-activiteiten betaald en je moet nog steeds een deel van de activiteiten in je eigen tijd uitvoeren. In deze situatie loop je wel het risico dat sprake is van een arbeidsovereenkomst. Zeker als je geen duidelijke afspraken maakt en er geen strikte scheiding is tussen je reguliere werkzaamheden en je stage-activiteiten. We raden deze oplossing dan ook niet aan.

Stagiair(e) begeleiden

Als je stagiaires begeleid in opdracht van een opdrachtgever is er niet zoveel aan de hand. Het is dan aan het stagebedrijf en de stagiaire om samen goede afspraken te maken. Als je zelf als stagebedrijf wilt optreden, moet je echter wel opletten.

Op basis van een stageovereenkomst moet je je er bewust van te zijn dat je in feite werkgever bent; met alle verantwoordelijkheden van dien. Deze werkwijze levert verder weinig problemen op, behalve dat je met jouw eigen opdrachtgever(s) goede afspraken moet maken over de stagiair(e) e.d.

Een stagiair(e) die zelf zzp’er is, kun je eigenlijk niet begeleiden. In dat geval is er namelijk al snel sprake van een gezagsverhouding en dus van een arbeidsovereenkomst. We kunnen ons goed voorstellen dat je heel graag een collega zzp’er op deze manier uit de brand helpt. Maar uiteindelijk lopen julie beiden het risico in de fiscale problemen te komen. Deze werkwijze raden we dan ook niet aan.

Conclusie

Stage, stagiair(e)s en zzp-schap laten zich moeilijk combineren. Door de gezagsverhouding, die samengaat met een stage, is vrijwel altijd sprake van een dienstverband. Ben je als zzp’er hiervan bewust. En wees ook voorzichtig met het deelnemen aan stageconstructies. Voor je het weet word je gezien als werknemer of werkgever. Met alle gevolgen van dien…