Wat betekent de Deliveroo-uitspraak voor de zorg?

Bericht geplaatst 31 maart 2023 om 11:18

Op vrijdag 24 maart 2023 heeft de Hoge Raad (eindelijk) uitspraak gedaan in de Deliveroo-zaak. Dat de Hoge Raad oordeelt dat Deliveroo-bezorgers geen zzp’ers zijn, hadden we wel verwacht. Dat was ook niet de reden dat er reikhalzend naar de uitspraak werd uitgekeken. Waar iedereen benieuwd naar was, is of de Hoge Raad een standpunt zou innemen over inbedding als aanwijzing dat sprake is van loondienst.

De Hoge Raad heeft dus geoordeeld zich niet in deze politieke discussie te mengen. Zij zijn van mening dat de politiek een standpunt in dient te nemen over het vraagstuk wanneer er sprake is van een arbeidsovereenkomst en de daarbij komende criteria. Inhoudelijk zijn zij in de uitspraak hier dus niet op ingegaan.

Politiek moet voor duidelijkheid zorgen

Dat betekent dus dat de politiek aan zet is. Minister Van Gennip heeft in haar kamerbrief van 16 december 2022 de richting aangegeven. Die uitgangspunten worden nu verder uitgewerkt. Het systeem zoals dat nu bestaat, zal niet ingrijpend wijzigen. Er worden twee criteria toegevoegd om te beoordelen of sprake is van een arbeidsovereenkomst, inbedding en het rechtsvermoeden op basis van de hoogte van het uurtarief. Die criteria zijn vatbaar voor verschillende uitleg, zodat het in de praktijk mogelijk blijft om zzp’ers in te zetten. De huidige onduidelijkheid blijft ook. Het blijft vooraf nog steeds moeilijk om vast te stellen of je wel of niet met een zzp’er mag werken.

Minister Van Gennip is eigenwijs

Ondanks dat Tweede Kamer diverse moties heeft aangenomen met de opdracht aan het kabinet om werk te maken van de positie van de zzp’ers, is minister Van Gennip ook dat niet van plan. Hooguit worden er criteria uitgewerkt die het voor een zzp’er mogelijk maken om alsnog buiten loondienst te werken. De vraag of sprake is van een arbeidsovereenkomst blijft voorop staan.

Dit betekent dat in eerste instantie op basis van de werkzaamheden beoordeeld wordt of sprake is van loondienst of niet. Als sprake is van loondienst kan een zzp’er die voldoet aan de eisen van ondernemerschap alsnog een beroep doen op het feit dat hij ondernemer is. Dat is onnodig ingewikkeld. Als je alleen kijkt naar de persoon die het werk doet en van hem of haar beoordeelt of wordt voldaan aan de eisen van ondernemerschap, ontstaat een veel duidelijker beoordelingskader dat wél duidelijkheid vooraf biedt.

Verkeerde focus

Het beoordelen van de eigenschappen van het werk zelf, kunnen die duidelijkheid nooit bieden aangezien voor een heleboel werk geldt dat het zowel in loondienst als door zzp’ers kan worden gedaan. Door daarop te focussen, ga je het probleem dus nooit oplossen. Jammer dat de minister van SZW dat ook niet inziet.

Voor de zorg betekent dit dat voor heel veel functies de discussie gevoerd moet gaan worden of sprake is van loondienst of zzp. Dat zal in zo ongeveer alle gevallen volledig afhankelijk zijn van de daadwerkelijke feiten en omstandigheden rondom het werk. Iedere situatie zal afzonderlijk beoordeeld moet worden. Gelet op het tekort aan arbeidskrachten in de zorg, zullen zzp’ers ingezet blijven worden. De interpretatieruimte die daarvoor bestaat, blijft immers bestaan, dus waarom zou je het dan niet doen.

Op deze manier gaat er helemaal niets veranderen en al helemaal niets verbeteren.