Zzp’ers nog steeds het zwarte schaap. En nog steeds ten onrechte…

Bericht geplaatst 5 september 2023 om 19:14

Financieel onderzoeksbureau Finance Ideas publiceerde begin juli een rapport naar aanleiding van een onderzoek in de gehandicaptenzorg. Vervolgens publiceerden BDO en EY begin september eigen rapportages; over, respectievelijk, de ouderenzorg en de zorg in zijn totaliteit.

‘Zzp’ers zijn oorzaak van rode cijfers’

Alle drie de onderzoeken benoemen de financieel verslechterde situatie van veel zorgorganisaties en komen met ‘oplossingen’. BDO en Finance Ideas adviseren om het aantal zzp’ers in de zorg drastisch te verminderen. Blijkbaar zijn de zzp’ers er de oorzaak van dat zorgorganisaties rode cijfers presenteren. Geen van beide organisaties levert daarvoor een overtuigende onderbouwing. Laat staan bewijs.

De enige onderbouwing is dat de kosten van personeel dat niet in loondienst is, in verhouding tot de omzet, enorm zijn gestegen. Dat lijkt een relevant feit maar dat is het natuurlijk niet echt. Zonder het onderzoeken en benoemen van de achterliggende oorzaken, is het onmogelijk om conclusies te trekken. Laat staan om oplossingen te suggereren.

Zzp’ers – niet het probleem maar het gevolg

BDO en Finance Ideas presenteren een gemakkelijk verhaal voor de bühne. Hiermee verwachten ze aan te sluiten bij de heersende mening. Ze verkondigen echter een volledig achterhaald en slecht onderbouwd verhaal. De zzp’ers zijn niet het probleem. Zzp’ers zijn het gevolg van een ander probleem; de loondienstverbanden die op geen enkele wijze voldoen aan de wensen en eisen van hedendaagse medewerkers.

Eigenlijk adviseren BDO en Finance Ideas om zzp’ers uit de zorg te jagen. Maar daarmee ga je de tekorten aan arbeidskrachten in de zorg niet oplossen. Die zzp’ers gaan niet terug in loondienst; die gaan in een andere sector aan de slag. Dat scheelt dan wellicht in de kosten, want mensen die er niet zijn, hoef je niet te betalen. Maar de daadwerkelijke problemen in de zorg los je er natuurlijk niet mee op.

Zzp’ers willen regie over eigen werk

BDO en Finance Ideas verkondigen een idee dat ongeveer een jaar geleden vaak werd gehoord in de zorg. Inmiddels is dat standpunt volledig achterhaald. Het besef wordt breed gedragen dat zzp’ers in de zorg, maar ook daarbuiten, er zijn en ook niet meer verdwijnen. Regie over het eigen werk is het uitgangspunt van jongeren op de arbeidsmarkt. Het zzp-schap sluit daar uitstekend bij aan; dat gaat niet meer veranderen.

Strategisch beleid

Om deze reden wordt op steeds meer plekken in de zorg werk gemaakt van strategisch personeelsbeleid en strategisch zzp-beleid. Personeelsbeleid om de uitstroom tegen te gaan en zzp-beleid om de knelpunten rondom de inzet van zzp’ers op te lossen; knelpunten die worden ervaren en die er zeker ook zijn. Organisaties die daar actief mee bezig zijn, ervaren bijna allemaal direct positieve effecten én hebben een positievere kijk op zzp’ers.

Vertroebelde blik

Het idee dat het nog mogelijk is om zzp’ers de zorg uit te krijgen, is bespottelijk. Voorstellen met die strekking zijn onrealistisch; zzp’ers in de zorg zijn er en gaan niet meer weg. Hoe eerder organisaties zich dat realiseren, en ermee aan de slag gaan, hoe sneller ze hun personeelsproblemen oplossen. Met alleen een financiële blik naar de zzp’er kijken, helpt daar niet bij. Die blik vertroebelt voornamelijk…