Het geheimhoudingsbeding

Bericht geplaatst 28 januari 2022 om 08:15

Ons artikel over zwijgbedingen is goed gelezen. Uit jullie reacties blijkt dat het zwijgbeding nogal eens wordt verward met het geheimhoudingsbeding. Hoogste tijd daarom om het verschil duidelijk te maken en jullie uit te leggen wat je rechten en plichten zijn als een geheimhoudingsbeding van toepassing is.

Zwijgen versus geheimhouden

Het belangrijkste verschil tussen een zwijgbeding en een geheimhoudingsbeding is het soort overeenkomst waarin het wordt gebruikt. Een zwijgbeding gebruik je doorgaans in een vaststellings- of dadingsovereenkomst; hiermee beëindig je een juridisch geschil. Het zwijgbeding is dan bedoeld om partijen te laten zwijgen over de gemaakte afspraken. Het zwijgbeding wordt in de regel opgenomen op verzoek van de zorgverlener; die heeft er belang bij heeft dat niet naar buiten komt dat er mogelijk een fout is gemaakt. Het slachtoffer wordt dan verplicht te zwijgen.

Het geheimhoudingsbeding houdt meestal een plicht in voor de zorgverlener en wordt opgenomen in het belang van de opdrachtgever. Deze contractuele verplichting geldt in aanvulling op het wettelijke beroepsgeheim en heeft betrekking op andere onderwerpen.

Geheimhouden versus beroepsgeheim

Beroepsgeheim

Het beroepsgeheim volgt onder meer uit de Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst (WGBO) en de Wet BIG. Het heeft betrekking op medische en gezondheidsinformatie van individuele cliënten. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) bevat aanvullende verplichtingen over hoe je als zorgverlener moet omgaan met de (medische) persoonsgegevens van cliënten. Deze wetten dienen daarmee het belang van de cliënt en niet van de zorgaanbieder waarvoor je werkt. Tenzij de cliënt je opdrachtgever is, uiteraard.

Geheimhouding

De geheimhoudingsovereenkomst is er om belangrijke bedrijfsinformatie van de opdrachtgever geheim te houden. Het gaat om informatie die, als die openbaar zou worden, de concurrentiepositie van de opdrachtgever schaadt.
Dit kan op heel veel soorten informatie betrekking hebben. Daarom worden geheimhoudingsbedingen in de regel ruim geformuleerd. De opdrachtgever kan er op die manier al snel een beroep op doen. Dit betekent dat je heel zorgvuldig moet omgaan met de informatie waarvan je kennis neemt; kennis die voortvloeient vanuit de overeenkomst met de opdrachtgever.

Het is uiteraard niet zo dat je helemaal niets mag vertellen over het soort opdracht of over je opdrachtgever. In de regel weet je zelf wel van welke informatie het niet de bedoeling is dat je die deelt met onbevoegden. Zo vallen bijvoorbeeld onder geheimhoudingsplicht: de marge die bemiddelaars bovenop jouw uurtarief in rekening brengen en de opdrachtgevers waarmee de bemiddelaar verder nog overeenkomsten heeft. Inkoopvoorwaarden en -tarieven van je opdrachtgever zijn doorgaans ook geheim. Welk merk koffie ze gebruiken, is dat (vanzelfsprekend) niet, net zomin als het soort werk dat je doet.

Geheimhoudingsbedingen zijn zeer gebruikelijk en doorgaans niet onderhandelbaar. Een dergelijk beding is echter geen reden om een overeenkomst niet te ondertekenen. Gebruik je gezond verstand met betrekking tot de informatie van de opdrachtgever waarover je beschikt. Dan is het risico vrijwel verwaarloosbaar dat je over dat beding in een geschil belandt.

IGJ

Is er sprake is van een calamiteit of een incident dat je moet melden aan de inspectie? Dan gelden het geheimhoudingsbeding en het beroepsgeheim niet. Je kunt in een dergelijke situatie dus ook niet op dat beding worden aangesproken.

In de situaties waarin een zwijgbeding wordt gebruikt, is doorgaans sprake van een omstandigheid waarover ze de inspectie moeten informeren. In de regel gebeurt dat ook gewoon en heeft het zwijgbeding betrekking op derden die niet op grond van de wet bij een incident of calamiteit worden betrokken.

Sancties

Dat wil uiteraard niet zeggen dat je helemaal geen risico loopt. Een schending van een geheimhoudingsbeding of het beroepsgeheim kan je duur komen te staan.

Zwijgbedingen en geheimhoudingsbedingen worden in veel gevallen gecombineerd met een boetebeding. Dit dient dan als stok achter de deur om het beding na te leven. De wederpartij kan in geval van schending van het beding de boete opeisen.

Bij schending van het beroepsgeheim kan de cliënt van wie de informatie openbaar is gemaakt, schadevergoeding vorderen. Dat is niet hetzelfde als de vordering op grond van een boetebeding. Er moet namelijk daadwerkelijk sprake zijn van schade; dit moet aannemelijk worden gemaakt en zijn onderbouwd.

Is er sprake is van een opzettelijke schending van het beroepsgeheim? Dan kan de cliënt aangifte doen. In dat geval behoort strafrechtelijke vervolging tot de mogelijkheden.

Een schending van het beroepsgeheim en/of van de geheimhoudingsplicht kan leiden tot voortijdige beëindiging van de overeenkomst van opdracht. Met alle gevolgen van dien voor die opdracht, maar mogelijk ook toekomstige opdrachten.

Kortom, het risico is beperkt. Maar… als je te loslippig bent, kan dat wel degelijk grote gevolgen hebben.