Het geheimhoudingsbeding

Bericht update 14 mei 2024 om 08:30

Als zzp’er in de zorg heb je te maken met zowel het zwijgbeding en het geheimhoudingsbeding. Deze twee bedingen worden nogal eens met elkaar verward. In dit artikel maken we het verschil duidelijk en leggen we uit wat je rechten en plichten zijn als een geheimhoudingsbeding van toepassing is.

Zwijgen versus geheimhouden

Het belangrijkste verschil tussen een zwijgbeding en een geheimhoudingsbeding is het soort overeenkomst waarin het beding wordt opgenomen.

Zwijgbeding

Een zwijgbeding gebruik je meestal in een vaststellings- of dadingsovereenkomst; hiermee beëindig je een juridisch geschil. Het zwijgbeding is dan bedoeld om de partijen te laten zwijgen over de gemaakte afspraken. Het zwijgbeding wordt in de regel opgenomen op verzoek van de zorgverlener; die heeft er belang bij dat niet naar buiten komt dat er mogelijk een fout is gemaakt. Het ‘slachtoffer’ wordt dan verplicht te zwijgen.

Geheimhoudingsbeding

Het geheimhoudingsbeding houdt meestal een plicht in voor de zorgverlener; het wordt opgenomen in het belang van de opdrachtgever. Deze contractuele verplichting geldt in aanvulling op het wettelijke beroepsgeheim en heeft betrekking op andere onderwerpen.

Geheimhouden versus beroepsgeheim

Beroepsgeheim

Het beroepsgeheim volgt onder meer uit de Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst (WGBO) en de Wet BIG. Het heeft betrekking op medische en gezondheidsinformatie van individuele cliënten. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) bevat aanvullende verplichtingen over hoe je als zorgverlener moet omgaan met de (medische) persoonsgegevens van cliënten. Deze wetten dienen daarmee het belang van de cliënt en niet van de zorgaanbieder waarvoor je werkt. Tenzij de cliënt natuurlijk je opdrachtgever is…

Geheimhouding

De geheimhoudingsovereenkomst is er om belangrijke bedrijfsinformatie van de opdrachtgever geheim te houden. Het gaat om informatie die de concurrentiepositie van de opdrachtgever schaadt als die openbaar wordt. Dit kan op heel veel soorten informatie betrekking hebben. Geheimhoudingsbedingen worden daarom vaak ruim geformuleerd. De opdrachtgever kan er dan al snel een beroep op doen. Dit betekent dus dat je heel zorgvuldig moet omgaan met de informatie die je ter ore komt.

Het is uiteraard niet zo dat je helemaal niets mag vertellen over het soort opdracht of over je opdrachtgever. In de regel kun je zelf goed inschatten welke informatie je wel/niet deelt met onbevoegden. Zo valt bijvoorbeeld de marge die bemiddelaars bovenop jouw uurtarief in rekening brengen onder de geheimhoudingsplicht. Maar ook de opdrachtgevers waarmee de bemiddelaar verder nog overeenkomsten heeft. Ook inkoopvoorwaarden en -tarieven van je opdrachtgever zijn doorgaans geheim. Welk merk koffie ze gebruiken, is dat vanzelfsprekend niet. Net zomin als het soort werk dat je doet.

Geheimhoudingsbedingen zijn zeer gebruikelijk en meestal niet onderhandelbaar. Zo’n beding is echter geen reden om een overeenkomst niet te ondertekenen. Gebruik je gezond verstand met betrekking tot de informatie van de opdrachtgever waarover je beschikt. Dan is het risico vrijwel verwaarloosbaar dat je over het geheimhoudingsbeding in een geschil belandt.

Meldplicht bij IGJ

Is er sprake is van een calamiteit? Dan moet je dit melden aan de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). In dat geval gelden het geheimhoudingsbeding en het beroepsgeheim niet. Je kunt in die situatie dus ook niet op dat beding worden aangesproken.

In de situaties waarin een zwijgbeding wordt gebruikt, is doorgaans sprake van een ‘omstandigheid’ waarover ze de inspectie moeten informeren. In de regel gebeurt dat ook gewoon en heeft het zwijgbeding betrekking op derden die niet op grond van de wet bij een incident of calamiteit worden betrokken.

Sancties bij schending van een beding

Een schending van het geheimhoudings- of zwijgbeding of het beroepsgeheim kan je duur komen te staan.

Zwijgbedingen en geheimhoudingsbedingen worden in veel gevallen gecombineerd met een boetebeding. Dit dient dan als stok achter de deur om het beding na te leven. De wederpartij kan bij schending van het beding de boete opeisen.

Bij schending van het beroepsgeheim kan de cliënt een schadevergoeding vorderen. Dat is niet hetzelfde als de vordering op grond van een boetebeding. Er moet namelijk daadwerkelijk sprake zijn van schade; dit moet aannemelijk worden gemaakt en zijn onderbouwd. Is er sprake is van een opzettelijke schending van het beroepsgeheim? Dan kan de cliënt aangifte doen. In dat geval behoort strafrechtelijke vervolging tot de mogelijkheden.

Wordt het beroepsgeheim en/of de geheimhoudingsplicht geschonden? Dat leidt dat mogelijk tot voortijdige beëindiging van de overeenkomst van opdracht. Met alle gevolgen van dien voor die opdracht, maar mogelijk ook voor toekomstige opdrachten.

Kortom, het risico van het tekenen van een geheimhoudingsbeding is beperkt. Tenzij je te loslippig bent. In dat geval kan het wel degelijk grote gevolgen hebben.

Meer informatie

Heb je nog vragen over het geheimhoudingsbeding of over andere zaken waarmee je als zzp’er in de zorg te maken hebt. Of waar je tegenaan loopt… Neem dan contact op met de klantenservice.