Veilig Incidenten Melden voor zzp’ers in de zorg

Laatste update 5 oktober 2022 om 09:50

De Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) stelt eisen aan zorgaanbieders. Eén van de eisen is het verplicht Veilig Incidenten te Melden (VIM) onder de noemer Leren van incidenten. Dit is een interne, schriftelijke procedure om incidenten te melden, te bespreken en te evalueren. In de procedure leg je uit hoe jij als zelfstandig zorgaanbieder omgaat met incidenten. Daarnaast geef je aan op welke manier deze incidenten worden geregistreerd, besproken en opgevolgd. Deze procedure, en vooral het opvolgen van deze procedure zorgt ervoor dat de kwaliteit van de zorg verbetert.

Hoe geef je vorm aan dit onderdeel binnen jouw kwaliteitssysteem?

Geef dit vierde onderdeel van het kwaliteitssysteem de naam ‘Leren van incidenten’. Beschrijf hierin alle onderstaande onderdelen, dus ook wanneer jij je cliënt informeren moet en wanneer jij de inspectie informeert. Je beschrijft dus het proces en je standpunten hierin.

Waarom incidenten melden?

Bij het verlenen van zorg of het behandelen van cliënten kunnen handelingen (bijna) fout gaan of anders lopen dan verwacht. We spreken dan van een incident. De wettelijke definitie van een incident is ‘een niet beoogde of onverwachte gebeurtenis die betrekking heeft op de kwaliteit van de zorg, en heeft geleid, had kunnen leiden of nog zou kunnen leiden tot schade bij de cliënt’. De gevolgen van een incident kunnen variëren van geen gevolgen voor de cliënt tot merkbare en zelfs ernstige gevolgen. Incidenten die geen directe gevolgen hebben voor jouw cliënt ben je verplicht te registreren.

In de Wkkgz staat op drie plaatsen informatie omtrent incidenten:

  1. alle incidenten moeten worden opgenomen in het systeem van veilig incident melden, met het doel om daarvan te leren (artikel 9);
  2. incidenten die merkbare gevolgen voor de cliënt hebben of in de toekomst kunnen hebben moeten aan de cliënt worden gemeld en daarvan moet aantekening worden gemaakt in het cliëntendossier ( artikel 10);
  3. incidenten die hebben geleid tot de dood of ernstige gevolgen voor de cliënt moeten aan de IGJ gemeld worden als calamiteit (artikel 11).

Op het moment dat er iets fout gaat of anders loopt dan verwacht, zijn daar mogelijk lessen uit te trekken om te voorkomen dat het in de toekomst weer gebeurt. Openheid over incidenten en het bespreekbaar maken is daarbij essentieel.

Werkwijze

  • Check bij je beroepsorganisatie of er voor jouw beroep specifieke normen gelden op het gebied van leren van incidenten.
  • Registreer incidenten op jouw eigen manier of maak gebruik van een bestaand systeem. Wanneer je kiest voor een eigen vorm van registratie, denk dan aan:
    Het registreren van alle incidenten in een Excel- of Word bestand, waarbij uitsluitend persoonsgegevens worden genoteerd als dat noodzakelijk is voor de analyse. Deze persoonsgegevens worden verwijderd zodra dat voor de analyse niet meer noodzakelijk is.
    Het Excel- of Word bestand zodanig afgeschermd is dat derden er niet bij kunnen. Denk hierbij aan een bestand met wachtwoord.

Je kunt ook kiezen voor een bestaand systeem voor registratie. Als kwaliteitslid van SoloPartners heb jij de mogelijkheid om veilig incidenten te registeren binnen ons systeem.

  • Bespreek incidenten periodiek met beroepsgenoten (bijvoorbeeld via jouw beroepsorganisatie of een intervisiegroep). Kijk daarbij of er lessen uit de geregistreerde incidenten te halen zijn. Leg deze bespreking en de daaruit getrokken conclusies, inclusief te nemen maatregelen ter verbetering, vast. Voer de voorgenomen maatregelen uit. Check na verloop van tijd of de maatregelen effect hebben en leg dit vast.

Wanneer moet je de cliënt informeren?

Je moet de cliënt informeren over incidenten die merkbare gevolgen hebben, of waarvan aannemelijk is dat die nog kunnen volgen. Doe dit bij voorkeur in een gesprek waarin je uitlegt wat er gebeurd is en hoe dat heeft kunnen gebeuren. Je kunt indien nodig je excuses aanbieden. Geef aan wat er geleerd is van het incident en wat de mogelijkheden zijn om de schade voor de cliënt te verhelpen. Daarnaast moet je een aantekening van de aard, toedracht en tijdstip van het incident maken in het cliëntendossier. De namen van de direct betrokkenen moet je daarbij voluit noteren. De cliënt kan een verzoek indienen voor een afschrift van deze aantekening.

Wanneer moet je de inspectie informeren?

Bij calamiteiten moet je de IGJ (Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd) informeren. Calamiteiten zijn ernstige incidenten waarbij de cliënt een ernstig schadelijk gevolg ondervindt of, in het uiterste geval, is overleden. Indien er sprake is van geweld (alle vormen van geweld inclusief seksueel misbruik of seksueel grensoverschrijdend gedrag) richting een cliënt door jouzelf of een ander die in jouw opdracht werkt (bijvoorbeeld iemand die jij inhuurt om tijdens jouw vakantie waar te nemen), moet je dit aan de IGJ melden. Je meldt calamiteiten , geweld of ontslag van een zorgverlener wegens ernstig disfunctioneren via de IGJ.

Twijfel je over de noemer van een situatie, lees ons artikel: Calamiteit, incident, complicatie: de verschillen.

<<terug naar het overzichtsartikel van de Wkkgz

Heb je vragen over (het toepassen van) deze wetgeving, neem contact met ons op. Wij denken graag me je mee.

Deel dit bericht via:

SoloPartners

SoloPartners is dé brancheorganisatie voor zzp’ers in de zorg. Wij volgen de ontwikkelingen in de zorg en verspreiden actuele en begrijpelijke voorlichting en informatie aan onze leden en niet-leden. Het streven is om dé bron van informatie te zijn voor de zelfstandige zorgprofessional. Als lid van SoloPartners ondersteunen wij de zzp’er in de zorg in het voldoen aan wet- en regelgeving. Wil je weten hoe, lees dan verder.

Word direct lid Meer info

Sluit je aan bij meer dan 40.000 leden

Basispakket

75,-
per jaar
  • Erkende klachtenregeling
  • Certificaat
  • Gratis klachtenafhandeling
Kies dit pakket

Kwaliteitspakket

160,-
per jaar
  • Erkende klachtenregeling
  • Jaarlijks gratis VOG
  • Modelovereenkomsten
Kies dit pakket